32
NASI DOSTAWCY
Przeguby kulowe: nylonowe czy smarowe?
Przeguby kulowe są nieodzownym ele-
mentem zawieszenia każdego samocho-
du. Ich główną funkcją jest zapewnienie
ruchu koła samochodu w płaszczyźnie
poziomej i jednoczesne utrzymanie koła
w pozycji pionowej. Inaczej mówiąc,
jest to „przegub”, który pozwala kołom
skręcać w trakcie jazdy. Podstawowy
model tej części jest prosty i składa się
z dwóch głównych elementów: meta-
lowego trzpienia z obudową sferyczną
oraz korpusu z odpowiadającą wnęką
sferyczną.
Przeguby kulowe są montowane pomiędzy
zwrotnicą a wahaczami zawieszenia. W za-
wieszeniu wielowahaczowym dwa przegu-
by kulowe są instalowane na każdej zwrot-
nicy – na górnym i dolnym połączeniu,
zaś tylko jeden przegub kulowy jest mo-
cowany na bloku nośnym „McPhersona”
w dolnym punkcie. Zwykle część gwinto-
wana trzpienia jest zamocowana do zwrot-
nicy, zaś obudowa korpusu jest przytwier-
dzona do wahacza zawieszenia. (rzadziej
jest stosowana odwrotna możliwość)
Ze względu na sposób mocowania wy-
różniamy cztery rodzaje przegubów kulo-
wych:
• Śrubowe – najczęściej stosowane
• Na nity
• Zespolone z wahaczem wymienne
(wciskane)
• Zespolone z wahaczem niewymienne
Warto zauważyć, że system przegubu
kulowego nie dającego się zdemonto-
wać staje się obecnie coraz bardziej po-
pularny, szczególnie w samochodach
japońskich i koreańskich. Producenci
samochodów uznają je za bardziej zaawan-
sowane technologicznie, zaś naprawialność
i możliwość osobnej wymiany przegubu
kulowego stają się drugorzędne.
Historia postępu
Przegub kulowy ma stosunkowo prostą
konstrukcję, jednak mimo to wciąż jest
udoskonalany i obecnie traktować go na-
leży jako część zamienną zaawansowaną
technologicznie.
Powstał w latach 40-tych XIX w. przez
inżynierów Fiata, był strukturą o półku-
listej części nośnej. Wkrótce został prze-
projektowany i nadano mu kształt trzpie-
nia z podstawą kulową (stąd jego nazwa).
Wygląd przegubów nie zmienił się zbyt-
nio od lat 50-tych ubiegłego wieku. Był
to zespół w całości metalowy (z wyjątkiem
osłony przeciwkurzowej), gdzie uszczelka
trzpienia i korpusu była połączona za po-
mocą cofki sprężyny, zaś mobilność za-
pewniał smar dostarczany przez specjalny
zawór olejowy – tak zwaną „smarownicę”.
Jeśli chodzi o wymogi konserwacji, taki
przegub kulowy był podobny do sworz-
nia zwrotnicy, wymagał okresowego sma-
rowania zapewniającego łatwe skręcanie
koła.
Jednak technologie materiałowe bardzo
szybko się rozwijają, co pozwoliło pro-
jektantom na wyeliminowanie potrze-
by smarowania przegubów kulowych.
W latach 60-tych XIX w. zaczęto stosować
polimerowe wkłady między korpusem
a trzpieniem przegubów kulowych oraz
stałe smarowanie zaopatrzone fabrycz-
nie. Upłynęło dwadzieścia lat i głowica
ciśnieniowa sprężyny (smarownica) znik-
nęła z modelu przegubu kulowego, gdyż
nie była już konieczna. Postęp techniczny
w dziedzinie wyposażenia przemysłowego
umożliwił producentom stworzenie pary
korpusu i trzpienia z dużą dokładnością,
zaś plastikowe wkłady zostały zastąpione
nowymi materiałami nylonowymi, które
utrzymują właściwości i charakterystykę
części zamiennej przez dłuższy czas.
Inne elementy modelu przegubu kulo-
wego również ulegały modyfikacjom.
Na przykład osłony przeciwkurzowe
z opaską z pierścienia stalowego (mon-
taż) zostały zastąpione osłonami “zinte-
growanymi”, których nie da się oddzielić
od korpusu przegubu kulowego. Zapew-
niają znacznie lepszą ochronę przed wilgo-
cią, kurzem oraz korozją, ale w przypadku
uszkodzenia nie mogą zostać wymienione
osobno, są integralną częścią przegubów
kulowych.
Stara szkoła
Tym niemniej, mimo zaawansowanych
technologii, w hurtowniach i sklepach
z częściami motoryzacyjnymi nadal moż-
na trafić na stare struktury ze sprężynami
podtrzymującymi i „smarownicami”. Ku-
pujący ma zatem wybór pomiędzy nimi
a zaawansowanymi przegubami nie wy-
magającymi konserwacji. Jednak wielu
konsumentów woli „stare i sprawdzone”.
Dlaczego?
Gdy producenci aut zaczęli fabrycznie
montować przeguby kulowe nie wyma-
gające konserwacji, trudno było z ich
dostępnością na rynku wtórnym. Mecha-
nicy musieli wtedy instalować “smarow-
nice” w przegubach kulowych i tłoczyć
do nich smar. Podobne zjawisko można
Przegub kulowy śrubowy
Przegub kulowy na nity
Przegub kulowy wciskany
Przegub kulowy